توبه و استغفار ، تنها راه نجات از عقوبت گناهان
پس چه بهتر که در برابر خدایى که همه عالم تحت فرمان او و در سایه قدرت اوست و با کمال مهر و عطوفت بندگانش را نوازش کرده و به سوى
خویش دعوت فرموده ، سر سختى و لجاجت به خرج ندهیم ; دعوت او را لبّیک گوییم ، با یک دنیا ندامت و پشیمانى به سوى او روى آوریم و رحمت و مغفرتش را طلب کنیم . که او براى همه کسانى که حلقه عبودیّتش را به گردن دارند، دعوتنامه عمومى فرستاده است :
( وَ اِذا سَأَلَکَ عِبادِى عَنِّى فَأِنّى قَریبٌ أجیبُ دَعْوَةَ الدّاعِ إِذا دَعانِ فَلْیُؤْمِنُوا بى وَلْیَسْتَجیبُوا لى لَعَلَّهُم یَرْشُدونَ ). (سوره بقره ، آیه 186)
زمانى که بندگان من مرا بخوانند، من نزدیک ( به آن هایم ، صدایشان را مى شنوم و ) زمانى که دعا کننده اى مرا بخواند دعوت او را اجابت مى کنم پس باید به من ایمان آورند ، دعوتم را اجابت کنند ( و مرا بخوانند ) بلکه ( به خیر و نیکى و سعادت و خوشبختى ) هدایت یابند .
آرى ، او خداى مهربان و دلسوزى است که با همه گناهانى که بندگانش کرده اند ، باز براى کسانى که به سویش باز گشته ، توبه نصوح کنند و از او عذر بخواهند ، وعده فلاح و رستگارى داده است:
( وَ تُوبُوا اِلَى اللهِ جَمیعاً اَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ). (سوره نور ، آیه 31)
اى مؤمنان، همگى با هم به سوى خدا توبه کنید و باز گردید شاید رستگار شوید .
و علاوه بر این ، راه بازگشت به سوى خویش را به آنان آموخته است و براى تحقّق توبه واقعى ، ابتدا دستور عذرخواهى و استغفار ، و سپس فرمان به توبه مى دهد :
( وَاسْتَغْفِرُوا اللهَ رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا اِلَیْهِ ). (سوره نور ، آیه 3)
از الله ، پروردگارتان طلب آمرزش کنید پس از آن ، توبه کرده و به سوى او باز گردید .
آرى ! چه زیباست که ذکر عطرآگین استغفار و عذرخواهى از خداوند را ، ذکر مدام خویش قرار دهیم ، که استغفار دعایى مستجاب و راهى کوتاه به سوى ربّ الارباب و بهترین وسیله براى ارتباط بنده گنهکار با خداى غفّار و سریع ترین راه براى رهایى از نکبت گناه و زندان عقوبت ها است.
اگر کسى در متن آیات محکم قرآن و روایات معتبر پیامبر و خاندان پاکش (علیهم السلام) ، تأمّل و دقت کند بخوبى درمى یابد که مهم ترین عامل گرفتارى هاى مؤمن در دنیا گناهان اوست.
این گناهان اگر شستوشو نگردد ، و بار سنگین آن از دوش انسان برداشته نشود از بلاها و سختى هایى که دامنگیر او گشته رهایى نخواهد یافت. با این که خداوند بسیارى از گناهان مؤمن را مى بخشد و از
عقوبت آن صرف نظر مى کند ، ولى با این همه ، علّت اساسى گرفتارى هاى او را کردار ناشایستى مى شمارد که به دست خویش آن ها را انجام داده است :
( وَ ما اَصابَکُمْ مِنْ مُصیبَة فَبِما کَسَبَتْ اَیْدیکُمْ وَ یَعْفُو عَنْ کَثیر ). (سوره شورى ، آیه 30)
هر مصیبت و گرفتارى که به شما مى رسد به خاطر کردار زشتى است که به دست خود انجام داده اید و خدا از بسیارى از گناهان ( شما ) مى گذرد .