برکات دعا براى مؤمنین و مؤمنات
از مجموع آیات و روایات استفاده مى شود که دعا براى آمرزش
مؤمنین و مؤمنات ، آثار بسیار دارد . ما به فهرستى از آن اشاره مى کنیم تا خوانندگان محترم به ارزش والاى آن پى برده و از برکات آن بهره گیرند و نگارنده را مشمول دعاى خیرشان فرمایند :
براى مؤمنین و مؤمنات دعا کردن
1 ـ غم و اندوه را برطرف و گرفتارى را از بین مى برد . (بحارالأنوار ، ج 53 ، ص 180 .)
2 ـ روزى انسان را زیاد مى کند . (بحارالأنوار ، ج 53 ، ص 180 )
3 ـ بلا و سختى را از انسان دور مى سازد . (بحارالأنوار ، ج 90 ، ص 387 ، ح 19 .)
4 ـ باعث استجابت همان دعا در حق دعا کننده مى شود . (کافى ، ج 2 ، ص 507 ، ح 3 .)
5 ـ دعا کننده ، فرداى قیامت به شفاعت کسانى که بر ایشان دعا کرده از آتش و عذاب خداوند نجات مى یابد . (کافى ، ج 2 ، ص 507 و 508 .)
6 ـ به پاداش دعایى که کرده ، از صدهزار تا یک میلیون برابر دست مى یابد . (بحارالأنوار ، ج 90 ، ص 387 ، ح 19 .)
7 ـ دعاى او در حق خودش مستجاب مى شود . (بحارالأنوار ، ج 90 ، ص 384 .)
8 ـ فرشته مأمورى برایش دعا مى کند . (بحارالأنوار ، ج 90 ، ص 387 )
9 ـ از طرف هر مؤمنى که برایش دعا کرده ، حسنه اى براى دعا کننده نوشته مى شود . (بحارالأنوار ، ج 90 ، ص 387 )
در انتهاى این بحث ، براى روشن شدن چگونگى و تعداد استغفار در روز براى برادران و خواهران مؤمن ، به دو روایت اشاره مى کنیم تا مشوّق و راهگشاى کسانى باشد که در جست و جوى انواع بیشتر آمرزش خواهى و فیوضات فراوان آنند .
عبدالله بن سنان حدیثى را از امام صادق (علیه السلام) چنین روایت مى کند :
هر کس روزى بیست و پنج مرتبه بگوید:
« اَللّهُمَّ اغْفِر لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَالْمُسْلِمینَ وَالْمُسْلِماتِ » .
خداوند به تعداد همه مؤمنانى که از دنیا رفتند و هر مرد و زن با ایمانى که تا روز قیامت خواهند آمد ، براى او حسنه نوشته ، گناه پاک کرده و درجه بالا مى برد . (وسائل الشّیعه ، ج 7 ، ص 114 ، ح 3)
امام صادق (علیه السلام) در حدیثى ، سخن درربار پیامبر (صلى الله علیه وآله) را چنین نقل مى کنند :
هر مرد و زن با ایمانى ـ که از اول روزگار آمده و یا تا روز قیامت مى آیند ـ شفیع کسى خواهندبود که در دعایش بگوید:
« اَللّهُمَّ اغْفِر لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ » .
به راستى ، روز قیامت ( از طرف خداوند ) دستور مى آید بنده اى را به سوى آتش برند ، پس او به سوى آتش کشیده مى شود . ناگاه مردان و زنان مؤمنى که این شخص برایشان دعا کرده ، به درگاه خداوند عرضه مى دارند :
پروردگارا ، این شخص ( در دنیا ) براى ما دعا مى کرد ، شفاعت ما را درباره او بپذیر ( و او را از آتش نجات بده ) .
خداوند ، شفاعت آنان را درباره او پذیرفته و او نجات مى یابد . (وسائل الشّیعه ، ج 7 ، ص 114)
با توجه به آثار و برکاتى که دعا براى مؤمن در دین و دنیاى انسان دارد ، بسیار بجاست که شیعیان و چشم انتظاران امام عصر عجل الله فرجه ، هر زمان دست به دعا برداشتند قبل از هر چیز براى تعجیل فرج مولاى مظلومشان دعا کرده و سپس براى آمرزش گناهان خود و دیگر مؤمنان به حضرتش استغفار کنند ، تا به استجابت دعا دست یابند .
شروع و ختم استغفار با صلوات
یکى از نکاتى که در استغفارِ براى خود یا دیگران باید رعایت کرد ، فرستادن صلوات بر محمّد و آل محمّد (علیهم السلام) قبل از استغفار و بعد از آن است . زیرا استغفار دعا براى آمرزش خود و دیگران است و یکى از شرایط استجابت هر دعایى فرستادن صلوات در ابتدا و انتهاى آن است.
پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله وسلم) در حدیث دُرر بارى به این مطلب تصریح مى کنند :
لاتَجْعَلُونى کَقَدَحِ الرّاکِبِ ، فَإِنَّ الرّاکِبَ یَمْلاَُ قَدَحَهُ فَیَشْرِبُه إِذا شاءَ ، إِجْعَلُونى فى أَوَّلَ الدُّعاء وَ فى آخِرِهِ وَ فى وَسَطِهِ . (کافى ، ج 2 ، ص 492)
مرا مثل ظرف آب کسى که سوار مرکب است قرار ندهید چرا که شخص سواره ظرف آبش را پر مى کند و هر گاه خواست از آن مى آشامد، بلکه مرا در ابتدا و انتها و وسط دعا قرار دهید .
گویا مقصود پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) از این سخن آن است :
آن گونه که عادت سواران است که ظرف آب را در انتهاى مرکب خویش ، پشت سر ، میان خورجین مى نهند و هرگاه بدان احتیاج پیدا کرده سراغش مى روند ; با من رفتار نکنید . بلکه یاد من و صلوات بر من و آل مرا در ابتدا ، انتها و وسط دعاى خویش بیاورید ، تا دعایتان مستجاب گردد و از برکات آن کاملاً برخوردار شوید.
امام صادق (علیه السلام) در حدیث پربارى ، با صراحت بدین مطلب سفارش مى کنند :
هر کس حاجتى به سوى خدا دارد ، باید با صلوات بر محمد و آل محمد (علیهم السلام)شروع کند ، سپس حاجتش را بخواهد و در انتهاى دعا نیز صلوات بفرستد . به راستى خداوند ، کریم تر از آن است که ابتدا و انتهاى دعایى را بپذیرد ، امّا وسط دعا را رها کند و نپذیرد. چرا که ، صلوات بر محمد و آل محمد (علیهم السلام) از درگاه خداى متعال محجوب نمى ماند ( و مستجاب مى گردد ) . (بحارالأنوار ، ج 90 ، ص 316)
در حدیث دیگرى آن حضرت ، صلوات نفرستاندن را یکى از علل عدم استجابت دعا مى شمارند :
لا یَزالُ الدُّعا مَحْجُوباً عَنِ السَّماءِ حَتّى یُصَلّى عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد (علیهم السلام) . (بحارالأنوار ، ج 90 ، ص 312)
« هر دعایى دائماً از آسمان محجوب است ( و بالا نمى رود ) ، مگر آن که ( در کنار آن ) بر محمّد و آل محمّد (علیهم السلام) صلوات فرستاده شود .
پس با توجّه به این که استغفار بهترین دعا است و داراى آثار و برکات فراوانى است ، خوب است که آن را با صلوات شروع کنیم و با صلوات نیز پایان دهیم ; تا از برکت پیامبر و آلش (علیهم السلام) به تمام خواص مادّى و آثار معنوى استغفار دست یابیم. مخصوصاً که صلوات خود یکى از عوامل مهمّ آمرزش و ریزش گناهان است .
امام رضا (علیه السلام)در سخن زیبایى مى فرمایند:
مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلى ما یُکَفِّر بِهِ ذُنُوبَهُ ، فَلْیُکْثِرْ مِنَ الصَّلاةِ عَلى مُحَمَّد وَ آلِهِ ، فَإِنَّها تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً . (بحارالأنوار ، ج 91 ، ص 63)
هر کس قدرت ندارد ، کارى کند که کفاره گناهانش باشد ( و بار عقوبت گناه را از دوشش بردارد ) باید بر محمد و آل محمد (علیهم السلام)زیاد صلوات بفرستد . مسلماً ، صلوات ، گناهان را نابود مى سازد بگونه اى که اثرى از آن نمى ماند .