نام : کتاب امام شناسی جلد 14
فرمت: html
تعداد صفحات:
برای دانلود کتاب امام شناسی جلد 14 به انتهای مطلب بروید
قسمت از کتاب امام شناسی جلد 14
تفسیر آیة ن و القلم و مایسطرون امام شناسی
قال اللهُ الحَکیمُ فِی کِتَابِهِ الکَرِیم:
بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحیمِ. ن´ وَالْقَلَمِ وَ مَا یَسْطُرُونَ. مَا أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ، وَ إنَّ لَکَ لاَجْراً غَیْرَ مَمْنُونٍ. وَ إنَّکَ لَعَلَی خُلُقٍ عَظِیمٍ. [1]
«ن، و سوگند به قلم و آنچه به سبب قلم (و یا با قلم) مینویسند، که تو (ای پیغمبر) به واسطة نعمتی که خدا به تو داده است دیوانه نمیباشی؛ و حقّاً و حقیقةً تو دارای پاداش و مزد پیوسته و غیر منقطعی هستی؛ و حقّاً و حقیقةً تو بر اخلاق عظیمی استوار میباشی!»
حضرت استاد مکرّم آیةالله علاّمة طباطبائی- قدس سرّه- در تفسیر این آیه چنین آوردهاند: معنی قلم معروف است. و سَطْر با فتحه و پس از آن سکون و چه بسا با دو فتحه استعمال میشود-همانطور که در «مفردات» ذکر نموده است- عبارت است از: یک صفّ و ردیفی از کتابت؛ و از درختان، صفّی است کاشته شده، و از مردمان، گروهی ایستاده. و سَطَرَ فُلاَ نٌ کَذَا یعنی سَطْر به سَطْر نوشت.
خداوند سوگند یاد کرد به قلم و به آنچه با قلم مینویسند. و ظاهر سیاق آیه مطلق قلم و مطلق نوشتهای است که با قلم مینویسند که عبارت از مکتوب باشد؛ به علّت آنکه هم خود قلم و هم کتابتی که به واسطة قلم متحقّق میگردد از أعظم نعمتهای إلهیّهای است که انسان بدان راه یافته است. که در ضبط و ثبت حوادث غائب از أنظار و معانی و أسرار پنهان ومُختفی در دلها، تالی تِلو کلام است؛ و به واسطة قلم است که انسان استحضار مییابد آنچه را که مرور زمان و یا بُعْد مکان بر روی آن پرده کشیده است.
خداوند سبحانه بر انسان به وسیلة هدایت او به سوی آن دو چیز، و تعلیم وی را بدان دو چیز، منّت نهاد؛ و در گفتار خود فرمود: خَلَقَ الاِنْسَانَ، عَلَّمَهُ الْبَیَانَ (سورة رحمن آیة 3 و 4):
«خداوند انسان را خلق کرد و بدو بیان را آموخت.»
و دربارة قلم فرمود: عَلَّمَ بِالْقَلَمِ، عَلَّمَ الاِنْسَانَ مَالَمْ یَعْلَمْ (سورة علق آیة 4 و 5):
«خداوندی که با قلم آموخت، به انسان تعلیم کرد آنچه را که نمیدانست.»
بنابراین قسم خوردن خداوند به قلم و به آنچه به وسیلة قلم مینویسند، قسم خوردن اوست به نعمت. و حقّاً خداوند در کلام خود به بسیاری از مخلوقات خود از جهت آنـکه رحمت و نعمتند سـوگند یـاد نمـوده است، مـانند آسمـان و زمین، و خورشید و ماه، و شب و روز، الی غیرذلک حتّی به انجیر و زیتون.
بعضی گفتهاند: مراد از لفظ «ما» در گفتارش: وَ مَا یَسْطُرُونَ مصدریّه است و علیهذا مراد از آن کتابت است.